کتاب کلیله و دمنه اثر نصرالله منشی تصحیح استاد مجتبی مینوی

کتاب کلیله و دمنه اثر نصرالله منشی تصحیح استاد مجتبی مینوی

معرفی کتاب “کلیله و دمنه”

نویسنده: ویشنا سرما (اصل هندی)
ترجمه به فارسی: نصرالله منشی (قرن ششم هجری)

تاریخچه:
کتاب “کلیله و دمنه” ابتدا به زبان سانسکریت و به نام پنجه تنتره نوشته شده و در دوران ساسانی به زبان پارسی میانه ترجمه شد. این اثر پندآمیز، حکایت‌های متنوعی را، عمدتاً از زبان حیوانات، نقل می‌کند. عنوان کتاب برگرفته از دو شغال به نام‌های «کلیله» و «دمنه» است که داستان‌ها از زبان آن‌ها روایت می‌شود.

محتوا و ساختار:
داستان‌های کتاب در حدود سال‌های ۵۰۰ تا ۱۰۰ پیش از میلاد در هند شکل گرفته‌اند و عمدتاً به مسائل اخلاقی و اجتماعی می‌پردازند. نصرالله منشی، در ترجمه خود، از طریق افزودن ابیات و امثال، نثر را غنی کرده و به هنر و قدرت نگارش خود پرداخته است. این ترجمه به عنوان “کلیله و دمنه” شناخته می‌شود و گاهی با نام “کلیله و دمنه بهرامشاهی” یاد می‌شود.

نظر استاد مجتبی مینوی:
استاد مینوی در مورد این اثر تأکید دارد که “کلیله و دمنه” یکی از مجموعه‌های حکمت است که از دیرباز توسط خردمندان گردآوری شده و در طی قرون مختلف مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است.

برگردان‌های دیگر:
تا چندی پیش، برگردان نصرالله منشی به عنوان تنها نسخه فارسی شناخته می‌شد تا اینکه در سال ۱۹۶۱، برگردان دیگری از محمد بن عبدالله بخاری در کتابخانه توپقاپوسرای استانبول پیدا شد. این برگردان، به دلیل نثر روان و وفاداری به متن اصلی، توجه ویژه‌ای را جلب کرد.

نتیجه‌گیری:
“کلیله و دمنه” نه تنها به عنوان یک اثر ادبی، بلکه به عنوان منبعی غنی از حکمت و آموزه‌های اخلاقی در فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود و مطالعه آن می‌تواند به درک عمیق‌تری از تفکر و فرهنگ ایرانی کمک کند.